Duitse psycholoog legt uit waarom zoveel jongeren zakken voor theorie examen auto

In Duitsland weet nog geen vier op de tien kandidaten in één keer het theorie examen auto met succes af te leggen. De meeste kandidaten hebben twee of meer kansen nodig, voordat ze het theoriecertificaat op zak hebben. De cijfers zijn vergelijkbaar met het slagingspercentage in Nederland. Ook hier is het percentage onder de 40 procent gezakt. Een Duitse psycholoog legt nu uit waarom het met name jongeren niet lukt om in één keer voor de auto theorie te slagen.

Slechte slagingspercentages in Europa

In veel landen in Europa is het slagingspercentage voor het auto theorie examen slecht. In Duitsland weet maar 45 procent van de jongeren in één keer te slagen voor de theoretische test. Het slagingspercentage voor afrijden is daar nog dramatischer: ruim één op de drie zakt voor het praktijkexamen. Een trend die in veel landen in Europa te bespeuren is, waaronder ook in ons land.

Want ook in Nederland zijn de slagingspercentages niet om over naar huis te schrijven. Volgens de laatste cijfers van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) ligt ons slagingspercentage in 2024 op 39,7 procent van de kandidaten die meteen de eerste keer slaagt voor het examen. Het jaar ervoor lag het percentage op 38,6 procent.

Met het praktijkexamen ging het iets beter: iets meer dan de helft van de kandidaten haalt in één keer het rijbewijs. De andere helft moet een herkansing doen. In Duitsland zijn de cijfers ook beroerd en dat was reden voor psycholoog Florian Becker om eens op zoek te gaan naar de oorzaken van de slechte cijfers. Hij is gespecialiseerd in de cognitieve prestaties onder jongeren. De oorzaak ligt niet bij slechte instructeurs of te moeilijke examens. Jongeren blijken een groot gebrek aan zelfdiscipline en concentratie te hebben.

Kwestie van geheugen, focus en motivatie

Met name het praktijkexamen is een kwestie van geheugen, focus en motivatie. Maar jongeren struikelen al snel over deze drie onderdelen. Zelfs het oefenexamen auto theorie wordt nog te vaak overgeslagen, terwijl je dit een goed inzicht geeft van hoe het examen zal verlopen. Als je voor het oefenexamen weet te slagen, lukt dat waarschijnlijk ook bij het echte examen.

Maar de instelling van jongeren is de afgelopen jaren wel flink veranderd. We hebben meer te maken met ‘helikopterouders’ die hun kinderen overal naartoe brengen, zonder zelf verkeerservaring op te doen. De tijd van zelf naar school fietsen lijkt voorbij en dat draagt bij aan het probleem, zo zegt de psycholoog. Jongeren missen de basiskennis voor deelname aan het verkeer, omdat ze nooit aan het verkeer deelnemen. Ook niet als fietser of voetganger. In Nederland is er een nieuwe generatie die moeite heeft met verantwoordelijkheid nemen. Zelfs het naleven van verkeersregels is iets wat Nederlandse jongeren niet graag doen. Rijinstructeurs zien dan ook dat kandidaten vaak te weinig ervaring, concentratie en discipline hebben om consequent te oefenen. Het rijexamen is daarmee een test van karakter geworden.

Gemakzucht in het onderwijs

Overigens is het probleem breder te trekken dan alleen een theorie examen auto leren. Volgens Becker is het prestatieniveau in het onderwijs flink gedaald. We verschuiven steeds meer van je best doen en presteren naar ‘gelijke kansen’. Competitie en falen worden zoveel mogelijk vermeden. Jongeren krijgen daardoor steeds meer moeite om met tegenslagen om te gaan, terwijl je dat wel moet kunnen om je rijbewijs te halen.

Uit onderzoek blijkt dat veel jongeren gewend zijn aan laagdrempelig onderwijs waarbij het niet erg is om een foutje te maken. Je wordt er op niet op aangesproken. Maar zodra er echt druk op een situatie komt te liggen, zoals in het verkeer, weten ze vaak niet wat ze doen moeten. Rijinstructeurs zeggen dan ook dat jongeren onvoldoende voorbereid zijn en vaak hulp vragen. Dat is een breder probleem van de maatschappij, stelt Becker.

Wat kun je er zelf aan doen?

Het is dus belangrijk dat je jezelf zelfdiscipline en verantwoordelijkheid aanleert, voordat je aan de slag gaat met het theorie examen auto of met het afrijden. Daarom raden we je dringend aan om eerst zelf eens op de fiets te stappen of te gaan wandelen. Zo kom je verkeerssituaties tegen die je kunt analyseren met de stof van het online theorieboek in het achterhoofd.

Vervolgens kun je een gratis oefenexamens auto theorie maken, zodat je weet of je geslaagd of gezakt zou zijn. De indeling en soorten vragen komen overeen met de methode van het CBR. Zo weet je al ongeveer wat je kunt verwachten. Door jezelf goed voor te bereiden weet je wat er van je gevraagd wordt en vergroot je de kans om te slagen. Uiteindelijk is het bezitten van een autorijbewijs een grote verantwoordelijkheid en is het belangrijk dat je met die verantwoordelijkheid om kunt gaan.