Theorie-examen deugt

Het theorie-examen kan nu alleen gehaald worden door goed te leren. Er komt een einde aan het gebruik van trucjes om zo het theorie-examen te halen. Uit onderzoek van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) blijkt dat het examen deugt, ondanks een enkele voorspelbaarheid.

Eerder dit jaar bracht RTL Nieuws het nieuws naar buiten dat het met een aantal trucjes in de formulering gemakkelijk te achterhalen is wat het antwoord moet zijn. Daarom liet het CBR een onafhankelijk onderzoek uitvoeren door het RCEC, een samenwerking tussen de universiteit van Twente en examenmaker CITO.

Trucjes

Uit het onderzoek bleek dat het theorie-examen deugt, ondanks dat enkele vragen toch voorspelbaar waren. Volgens RTL Nieuws kon je aan bepaalde woorden zien welk antwoord je moet geven. Zo is bij het woord ‘invloed’ in de vraag, het antwoord altijd ‘ja’. Bijvoorbeeld op de vraag: “Heeft het rijden met open raam invloed op het brandstofgebruik?”

Andere woorden in de vragen, zoals ‘brandstof’, ‘richting’ en ‘telefoon’ duidden vaak op antwoordmogelijkheden die flink op elkaar lijken.

Analyse

Het CBR liet naar aanleiding van de berichtgeving van RTL Nieuws een onderzoek naar de vragen uitvoeren. Daarom voerde de Universiteit van Twente en het CITO een data-analyse uit op de vragenbank van het CBR. Daarin staan zo’n 4500 vragen en 3800 afbeeldingen. Volgens RTL Nieuws waren er van de 4500 vragen honderden vragen voorspelbaar. Het CBR zegt in haar nieuwsbericht dat die aantallen lager zijn: van de 2200 specifieke kenmerken die in de vragenbank voorkomen, kunnen van ongeveer 57 vragen het antwoord worden voorspeld.

In het verkeer zijn volgens het CBR de voorspelbare antwoorden niet altijd ongewenst. Zo zijn er volgens het Centrum vragen die in de praktijk vragen om bepaald gedrag. Daarom vindt het instituut het belangrijker te kijken naar het gedrag dat een antwoord uitlokt, in plaats van de vraag te beantwoorden of een vraag daadwerkelijk voorspelbaar is.

Een voorbeeld: een van de voorspelbare antwoorden, is bij de vraag of de remweg langer wordt. Of bij een vraag over het voorrang verlenen aan gehandicapten. Het CBR stelt dat deze vragen om een bepaald gedrag vragen. Als het antwoord te voorspellen is, weet de geëxamineerde in het verkeer straks ook hoe hij moet handelen, zo stelt het instituut. Er zouden dus geen onwenselijkheden zijn.

Voorspelbaarheid

Toch moet het CBR wel bevestigen dat er ook voorspelbaarheden in de examens zaten. Eerder bleek al dat tienduizenden cursisten slaagden voor hun examen door enkel trucjes te leren. Zij konden de examenvragen gemakkelijk juist beantwoorden, terwijl zij niet of slecht op de hoogte waren van de verkeersregels.

Eén van die voorspelbaarheden, gaat bijvoorbeeld over het voorrang verlenen. In veel gevallen was het niet nodig de situatie te bestuderen. In het geval: “Moet je deze ‘weggebruiker’ voor laten gaan?” was het antwoord altijd ‘ja’.

Deze voorspelbaarheden zijn niet wenselijk en dragen ook niet bij aan de kennis van de deelnemer. Daarom heeft het CBR besloten de geconstateerde voorspelbaarheden uit het examen te halen. Vervolgens zijn alle examens nog een keer nagelopen. Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen stelt dat er niet meer dan twee keer per examen een voorspelbaarheid aangetroffen werd. Het is dus niet langer mogelijk te slagen voor het examens door enkel trucjes te leren.

Het CBR stelt daarmee dat het theorie-examen wel deugt. De vragen die wel te voorspelbaar werden, zijn verwijderd. Wel hebben de uitkomsten van het onderzoek verdere aanleiding gegeven voor vervolgvragen.

Vervolgvragen

Zo hebben het CBR en het samenwerkingsverband tussen de Universiteit Twente en het CITO besloten het onderzoek jaarlijks te herhalen, om zo de kwaliteit van te vragen te kunnen blijven toetsen. Het onderzoek geeft namelijk handvatten om in de toekomst voorspelbare vragen te voorkomen.

Verder is er dankzij het onderzoek nu een uitgebreide checklist om examens samen te stellen. Daarbij wordt vooral gelet op het voorkomen van voorspelbaarheden in het theorie-examen. Als examenkandidaat moet je dus echt de boeken in om je examen te kunnen halen. Het CBR gaat niet alleen proberen voorspelbaarheden in het theorie-examen te voorkomen, maar zegt in haar persbericht nog een stap verder te willen gaan.

Zo is het instituut bezig met het maken van nieuwe vragen. Daarbij komen er ook nieuwe vraagtypes. De vragen worden dus anders geformuleerd en zullen bovendien andere antwoordmogelijkheden krijgen. Zo kun je in de toekomst vragen verwachten over bepaalde situaties, waarbij je aan moet geven wat je in deze situatie zou doen. Dit gaat niet meer door multiple choice-antwoorden, maar bijvoorbeeld door ieder voertuig in de situatie te slepen.

Een andere mogelijkheid is een vraag waarbij meerdere antwoorden goed zijn. Het is dan zaak dat de kandidaat alle juiste antwoorden geeft. Als er een antwoordmogelijkheid ontbreekt, is de vraag onvoldoende beantwoord en daarmee heeft de examenkandidaat dan een fout gemaakt. Daardoor wordt het examen minder gevoelig voor voorspelbaarheden.

Gevaarherkenning

Bij het oefenen van het theorie-examen merken veel kandidaten dat het onderdeel ‘gevaarherkenning’ een vaak gevraagde vereiste is. Op het echte examen wordt het grootste deel van het examen hieraan besteed. Daarom heeft het CBR besloten meer vragen voor het onderdeel gevaarherkenning te maken. Daarbij wordt ook de vraagstelling doorontwikkeld. Het CBR is nu bezig met het kijken naar mogelijkheden om de examens zo te maken, dat het effect op de verkeersveiligheid optimaal is. Daarmee doelt het instituut op het voorkomen van voorspelbaarheden, maar vooral ook op het aanleren van gewenst gedrag.

In sommige gevallen zullen de vragen voorspelbaar blijven, omdat deze gewenst gedrag ter weeg brengen. Bij vragen over gevaar en gehandicapten bijvoorbeeld. Als de kandidaat het juiste antwoord kan geven door logisch na te denken, dan ligt het in de verwachting dat de kandidaat dit antwoord ook in de praktijk kan brengen. Op die manier wordt de verkeersveiligheid verhoogd. Dat is het uitgangspunt voor alle examens van het CBR.

Theorie-examen oefenen

Het leren van trucjes is dus überhaupt geen goede manier om het examen te halen! Daarom kun je beter theorie-examen oefenen. Dit is overigens voor het oefenen van 1 theorie-examen gratis. Na afloop van het gratis proefexamen kom je te weten hoeveel examens je nog moet maken om je theorie-examen met een voldoende af te kunnen sluiten. Succes met het behalen van je theorie-examen! Leer en oefen goed, dan zal je slagen.